07 April 2023
Przykładem są kraje NATO - europejskie oraz USA - gdzie z powodzeniem wykorzystuje się np. jednosilnikowe TH-73A, na bazie AW119, do zaawansowanego szkolenia pilotów (Advanced Helicopter Traning System - AHTS). Lekkie śmigłowce wielozadaniowe mogą służyć do szkolenia pilotów wojskowych, zabezpieczania i wsparcia operacji przed linią frontu, wspierania Wojsk Ochrony Terytorialnej w konfliktach asymetrycznych, Straży Granicznej, ale też przejmują wiele zadań wspierających ludność cywilną. Lekkie śmigłowce stanowią więc ważną, bazową flotę powietrzną podwójnego zastosowania.
Foto: AW109TrekkerM i AW169M
Według założeń doktrynalnych PZL-Świdnik, śmigłowce w tej kategorii wagowej, reprezentowane przez AW109 i AW169, mogą wykonywać szerokie spektrum zadań od szkolenia pilotów (także bojowych) poprzez C2 (Command & Control), C4ISR (Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance), ratownicze, aż po bliskie wsparcie z powietrza. Nie odbiega to od obiektywnych potrzeb, które wydają się być w orbicie zainteresowań Sił Zbrojnych RP. Śmigłowce AW109 i AW169 wyposażone w nowoczesną awionikę, sensorykę i uzbrojenie oraz systemy łączności, w tym krypto oraz będąc powiązane w ramach środowiska sieciocentrycznego mogą być ważnym zasobem Sił Zbrojnych, przy zachowaniu niskich kosztów eksploatacji. Co ważne, rozbudowywana flota śmigłowcowa Sił Zbrojnych RP i związane z tym potrzeby szkoleniowe plasują 3-tonowy, dwusilnikowy AW109 wyposażony w nowoczesny cyfrowy glass-cockpit jako doskonały śmigłowiec szkolny, co potwierdza swoim wyborem US Navy, przy czym w USA wykorzystywana jest wersja jednosilnikowa (model AW119).
Foto: AW169M
Różnorodność platform, jedna rodzina śmigłowcowa
Dzięki wielu cechom wspólnym różnych platform Leonardo i ich interoperacyjności, możliwe jest szybkie przejście pilotów do wykonywania zadań na śmigłowcach będących w linii. Lwia część awioniki jest wspólna dla różnych platform w ramach rodziny śmigłowcowej. Niezrównane korzyści szkoleniowe i następnie podczas pełnienia służby są możliwe również dzięki temu, że szkolne urządzenia symulacyjne czerpią dane z rzeczywistych śmigłowców. Co więcej, system szkoleniowy i urządzenia symulacyjne są wysoce konfigurowalne. Leonardo jest globalnym dostawcą szkoleń, projektantem symulatorów i oprogramowania, producentem i dostawcą aplikacji operacyjnych, a wszystkie te korzyści są zapewniane polskiemu użytkownikowi poprzez PZL-Świdnik.
Proponowane przez PZL-Świdnik lekkie wielozadaniowe śmigłowce AW109/AW169 zapewnią możliwość wsparcia ogniowego z powietrza oraz zbrojnej eskorty dzięki systemom zarządzania misją i uzbrojeniu, które uzupełniają montowane w drzwiach karabiny obsługiwane przez załogę. Zewnętrzne zasobniki z ciężkimi karabinami maszynowymi, działkiem oraz pociskami rakietowymi zapewnią skalowalne zdolności zwalczania zagrożeń, zwiększające skuteczność działania w warunkach bojowych o niskim natężeniu lub w przypadku zagrożeń asymetrycznych np. na granicy państwa, będąc znaczącym elementem systemu odstraszania.
Możliwości na polu walki od C2 do C4ISR zapewnia w zależności od misji specjalnie do tego przeznaczona konsola w kabinie, zintegrowana z systemami zarządzania misją oraz systemami i sensorami misji śmigłowca. Dzięki temu może on gromadzić, wytwarzać i szybko rozpowszechniać wśród innych jednostek sił informacje związane z funkcjami dowodzenia C2 czy szeroko rozumianego rozpoznania (ISR).
Foto: AW109 TrekkerM
Zdolności operacyjne śmigłowca AW109
Przestronna sześcio-miejscowa kabina oferuje elastyczne rozmieszczenie wyposażenia taktycznego wymaganego dla danego rodzaju zadania, w tym kluczowego elementu - konsoli misji z miejscem dla jej operatora, tj. TFO (Tactical Fly Officer). Służy ona między innymi do sterowania głowicą optoelektroniczną i reflektorem poszukiwawczym (szperaczem). Konsola ta bardzo ułatwia komunikację pomiędzy TFO a pilotem oraz TFO a stacją naziemną (np. posterunkiem), dokąd mogą być przekazywane informacje głosowe oraz dane – koordynaty poszukiwanego punktu, zdjęcia, punkty charakterystyczne na mapie itp.
Szerokie na 1,4 m drzwi przesuwne po obu stronach zapewniają wygodny dostęp, również podczas operacji z użyciem wciągarki i szybkich operacji desantowych - zjazdów po linie. Ponadto, duża w tej klasie kabina umożliwia umieszczenie dwóch noszy.
Zdolności operacyjne AW109 zarówno w dzień jak i w nocy w najtrudniejszych warunkach, w połączeniu z wysokim poziomem bezpieczeństwa, sterowalnością i manewrowością, zapewniają sukces w całym spektrum operacji realizowanych przez Siły Zbrojne czy np. Straż Graniczną oraz w utrzymaniu porządku publicznego. Śmigłowiec doskonale sprawdza się również jako element zaawansowanego systemu szkolenia pilotów, a spójność systemów, czujników, cyfrowego kokpitu z już wybranymi przez wojsko śmigłowcami AW149 i AW101 gwarantują szybkie przejście do dalszego etapu szkoleń na maszynach średnich i ciężkich.
Foto: AW109 TrekkerM
O kategorię dalej, czyli AW169 – pomiędzy AW109 a Sokołem
Wielozadaniowy śmigłowiec AW169 ugruntował swoją pozycję na rynku światowym jako doskonałe rozwiązanie do zadań m. in. ratunkowych (SAR) i transportowych. Wykorzystywany przez komponent wojsk lądowych (Esercito Italiano) sił zbrojnych Włoch oraz Carabinieri i Guardia di Finanza (włoska policja ze specjalizacją w zakresie spraw gospodarczych i finansowych oraz jedyne morskie siły policyjne we Włoszech), a także siły zbrojne Austrii, gdzie ostatnio zdobył kontrakt, jest doskonałym rozwiązaniem podwójnego zastosowania. Co równie może być interesujące dla Polski, AW169 jest zgodny z wymaganiami normy EN13718-2, które opisują wymagania eksploatacyjne i techniczne środków powietrznego transportu medycznego.
Innowacyjny, kompozytowy płatowiec AW169 produkowany w PZL-Świdnik zapewnia doskonałe możliwości użytkowe śmigłowca. Największa kabina w swojej klasie oferuje miejsce na dwoje noszy stabilnie mocowanych wzdłuż lub w poprzek kabiny oraz na kompletny zestaw sprzętu podtrzymującego życie, umożliwiając pełny dostęp do pacjenta i zapewniając środowisko do zaawansowanej opieki medycznej. Oprócz kabiny dostępny jest duży przedział bagażowy do przechowywania dodatkowych noszy i wyposażenia luzem.
Foto: AW169M
Dzięki zaawansowanym technologiom i elastyczności, AW169 gwarantuje szybki, nieprzerwany transport na dużych odległościach i realizację militarnych zadań w zakresie MEDEVAC/CASEVAC, a także ratownictwa medycznego (EMS/SAR) nawet w przypadku dużych wysokości i wysokich temperatur (HOT&HIGH). Duża prędkość przelotowa zapewniona jest przez zespół napędowy składający się z dwóch silników z dwukanałowym cyfrowym systemem FADEC. Z kolei wysokie zapasy mocy zapewniają doskonałą charakterystykę zawisu i sterowności.
W pełni cyfrowy kokpit łączy systemy awioniki najnowszej generacji zapewniając maksymalną świadomość sytuacyjną i minimalizując obciążenie pilota podczas lotów w dzień i w nocy. Co ważne, AW169 jest kompatybilny z najnowszymi systemami nawigacji satelitarnej.
Foto: AW169M / cockpit
Bezpieczeństwo w centrum uwagi
Opracowany zgodnie z najnowszymi standardami certyfikacji FAA/EASA Part 29 i przepisami EU Air OPS, AW169 posiada odporny na zderzenia płatowiec, duże okna do awaryjnej ewakuacji oraz możliwość pracy z jednym silnikiem (OEI), nawet w krytycznych warunkach środowiskowych.
Bezpieczeństwo po wylądowaniu jest zwiększone dzięki dużej odległości wirnika nośnego i śmigła ogonowego od ziemi. Tryb pracy pomocniczego zespołu napędowego (APU) zapewnia ciągłość pracy systemu klimatyzacji, radiostacji i urządzeń medycznych, gdy wirniki są zatrzymane, co zwiększa poziom bezpieczeństwa operacyjnego AW169, gdy śmigłowiec przebywa na ziemi, np. podczas współpracy z ambulansami naziemnymi.
Serwis i logistyka lekkich śmigłowców z rodziny Leonardo
Wiele cech wspólnych lekkich śmigłowców z rodziny Leonardo z AW149 implikuje tę samą filozofię obsługi technicznej, w pewnym stopniu pozwala też wykorzystać wspólny łańcuch dostaw i optymalizować logistykę. Umożliwia to szybkie i płynne przechodzenie techników do zadań związanych z utrzymaniem całej różnorodności platform rodziny Leonardo znajdujących się we flocie u jednego użytkownika. To oczywiście tworzy wartość dodaną i pozytywnie wpływa na dostępność całej floty.
Foto: AW169 / produkcja struktur płatowca AW169 w PZL-Świdnik
Leonardo Helicopters nieustannie skupia się na doskonaleniu doświadczenia klientów, wykorzystując innowacje i najnowsze technologie, aby dostarczać jak najlepsze usługi i rozwiązania w swojej klasie. Śmigłowiec, dla zapewnienia doskonałej naziemnej obsługi serwisowej wpięty jest w system monitorowania jego stanu technicznego - HUMS (Health and Usage Monitoring Systems), który pozwala wykorzystać techniki gromadzenia danych i analizy w celu zapewnienia jak największej dostępności operacyjnej śmigłowca, jego niezawodność i bezpieczeństwo. Dzięki rozszerzonej rzeczywistości, technicy otrzymują narzędzia do planowania lotów i przeglądów oraz pakiety logistyczne mając bezpośredni dostęp do danych producenta. Skyflight Mobile i Heliwise są kluczowymi zaawansowanymi usługami, które zapewniają operatorom najnowocześniejsze rozwiązania do planowania lotów i analizy danych o stanie i eksploatacji maszyn (HUMS).
Co ważne, zespół Wsparcia i Szkolenia Klientów PZL-Świdnik zapewnia efektywne wsparcie logistyczne i obsługowe w celu zwiększenia dostępności operacyjnej śmigłowców przy jednoczesnym obniżeniu kosztów ich eksploatacji. Oznacza to oferowanie wszystkim użytkownikom zoptymalizowanego wsparcia posprzedażowego i rozwiązań szkoleniowych dostosowanych do specyficznych potrzeb z wykorzystaniem lokalnych specjalistów i krajowego doświadczenia.
System szkolenia, jako integralna część systemu nowych śmigłowców szkolno-bojowych
Polska, w oparciu o nową propozycję PZL-Świdnik dla Sił Zbrojnych RP, może znacząco poszerzyć zdolności szkoleniowe pilotów śmigłowców dzięki najbardziej nowoczesnym systemom szkoleniowym, odpowiednim do poziomu technologicznego nowej floty – obecnej i przyszłej. Proponowany przez PZL-Świdnik kompleksowy system szkolenia, dostarczony byłby jako integralna część systemu wraz ze śmigłowcami szkolno-bojowymi.
Nowe i najbardziej nowoczesne śmigłowce, które są obecnie dostarczane Siłom Zbrojnym RP skokowo zwiększają zdolności wojska. Wzrasta jednocześnie poziom technologiczny zespołu napędowego, awioniki, sensoryki, uzbrojenia, systemów pokładowych i liczba podsystemów awionicznych, samoobrony oraz walki elektronicznej. Wykorzystuje się olbrzymie ilości danych, które wysyła i odbiera śmigłowiec, zwłaszcza operujący w środowisku sieciocentrycznym. Wymaga to nowego podejścia do przygotowania pilotów i techników oraz zaawansowanych szkoleń i logistyki. Dla Polskiego Wojska bezpośrednim dostawcą byłyby polskie zakłady PZL-Świdnik – zarówno dla personelu naziemnego, jak i latającego – wykorzystując sumę doświadczeń Leonardo Helicopters z zabezpieczenia operatorów flot śmigłowcowych na całym świecie w procesie szkolenia z wykorzystaniem symulatorów i trenażerów.
Co ważne, szyte na miarę, kompleksowe rozwiązania systemu szkoleniowego pozwalają na dostarczenie pojedynczej usługi i urządzeń w pełni dostosowanych do konkretnych potrzeb Polskiego Wojska. Ma to na celu maksymalizację podobieństw i synergii z bieżącymi programami śmigłowcowymi i zabezpieczenie przyszłych programów modernizacji polskiego AW149 i AW101, ale także innych platform z rodziny AW (Leonardo) oraz nowych platform wdrażanych w pozostałych programach.
Więcej informacji na temat systemu szkolenia, jako integralnej części systemu nowych śmigłowców szkolno-bojowych znajdą Państwo tutaj