25 kwietnia 2023
Foto: AW139, PZL-Świdnik
Spójność floty jaką gwarantuje krajowy OEM, jakim jest PZL-Świdnik, zapewnia wojsku strategiczną, lokalną bazę logistyczną i zaplecze techniczne. Rozwój krajowego łańcucha dostaw powiązanego z PZL-Świdnik, w tym centrum serwisowego w ramach Grupy PGZ, zabezpiecza wszystkie potrzeby wojska w zakresie eksploatacji floty śmigłowcowej. Zdolności PZL-Świdnik do projektowania, konstruowania, kastomizacji i pelnej produkcji, a następnie serwisowania i modernizacji śmigłowców w całym cyklu ich użytkowania ma fundamentalne znaczenie dla obronności kraju. Co równie ważne, korzyści z dalszego dynamicznego rozwoju PZL-Świdnik odczuwa krajowy rynek, wzrasta zatrudnienie, rozwija się szkolnictwo zawodowe i wiele powiązanych gałęzi przemysłu, w tym zakładów w ramach Grupy PGZ. Obecnie, w nowej erze szybkiego dozbrajania armii, tych aspektów nie można już pomijać w kompleksowych rozważaniach nad bezpieczeństwem, obronnością i przemysłem.
PZL-Świdnik, dzięki podpisanej umowie na dostawy wielozadaniowych śmigłowców AW149 dla Sił Zbrojnych rozpoczyna pełną ich produkcję. Świdnickie zakłady zintegrują uzbrojenie śmigłowca, zgodnie z wyborem resortu obrony, prowadzić będą ich przyszłą modernizację, naprawy i remonty w oparciu o pozyskaną technologię i know-how. W ten sposób cały łańcuch wartości zamyka się pod krajowym szyldem „PZL-Świdnik”. Znaczenie świdnickich zakładów śmigłowcowych dla obronności kraju i rozwoju potencjału przemysłowego jest fundamentalne.
Foto: wielozadaniowy śmigłowiec AW149, credits: MON
Zawsze w awangardzie
PZL-Świdnik jest jedynym w kraju zakładem śmigłowcowym posiadającym certyfikaty Organizacji Projektującej wg przepisów PART 21, wydane przez EASA dla śmigłowców lekkich i średnich oraz Wojskowe Zatwierdzenie Organizacji Projektującej, wydane przez Głównego Inżyniera Wojsk Lotniczych. Utrwalany przez dziesięciolecia know-how i poczynione inwestycje sprawiają, że PZL-Świdnik znajduje sie w światowej czołówce śmigłowcowej. Tożsamość PZL-Świdnik, jako OEM-a utrzymywana jest dzięki własnym programom – w tym m. in. programowi śmigłowca W-3 Sokół realizowanego na rzecz klientów krajowych i zagranicznych; wojskowych i cywilnych - jego modernizacji, produkcji części i podzespołów. Nie można tu pominąć także programu SW-4 i jego wersji bezzałogowej, która jest demonstratorem technologii, wykorzystywanym w projekcie OCEAN 2020 oraz działów prób w locie (flight line), testów i prób zmęczeniowych i całej produkcji struktur lotniczych. Kamieniem milowym w historii PZL-Świdnik, jako OEM-a jest rozpoczynająca się pełna, własna produkcja nowego śmigłowca wielozadaniowego AW149 dla Sił Zbrojnych RP. Ta nowa platforma śmigłowcowa w portfolio PZL-Świdnik wymaga dalszych inwestycji w infrastrukturę oraz już wprowadza szereg zmian operacyjnych i logistycznych w Zakładach. AW149 ze Świdnika będzie polskim wariantem tego najbardziej nowoczesnego śmigłowca wielozadaniowego w swojej kategorii. Tu, w PZL-Świdnik już powstają struktury płatowca, a linia montażu końcowego umożliwi pełną produkcję oraz integrację sensoryki, awioniki oraz nowoczesnych systemów uzbrojenia i samoobrony, zgodnie z wymaganiami Sił Zbrojnych RP.
Foto: śmigłowce SW4, PZL-Świdnik
Ważnym projektem rozwojowym, obecnie realizowanym w PZL-Świdnik, jest również modernizacja śmigłowca Sokół. Dalsze prace w tym zakresie, jak unifikacja do standardu cyfrowego w ramach tzw. Mid-Life Upgrade Sokołów umocnią strategiczną relację „przemysł-wojsko”, aby odpowiedzieć na pilne potrzeby zwiazane z bezpieczeństwem kraju. Ponad sto śmigłowców na platformie W-3 jest w posiadaniu różnych służb mundurowych i cywilnych w Polce i zagranicą. PZL-Świdnik jest więc odpowiedzialny za globalną flotę, za prace serwisowe, naprawcze i remontowe (MRO), a także produkuje części zamienne dla tej międzynarodowej floty.
Jednym z przykładów innowacji w PZL-Świdnik w obrębie platformy W-3 jest realizacja programu nowych łopat wirnika głównego, które są oparte technologicznie na rozwiązaniach zastosowanych w AW149. Mają one dać zwiększenie udźwigu o około 200 kg, poprawią parametry zawisu i przyczynią się do zmniejszenia kosztów eksploatacji. Próby w locie mają rozpocząć się wkrótce. Zakończone zostały etapy projektowy i wstępnego wdrożenia produkcyjnego. W ostatnim kwartale 2024 r. PZL-Świdnik uruchomi pierwszą partię produkcyjną. Zastosowanie nowych łopat nie będzie wymagało modyfikacji mechanicznych i, co ważne, będą one wymienne pojedynczo, a nie w całych kompletach oraz nie będą miały ograniczeń kalendarzowych; ich resurs wynosi 6500 godzin, czyli w praktyce oznacza to jeden komplet na większość cyklu życia śmigłowca.
Foto: Śmigłowiec W-3 Głuszec, PZL-Świdnik
Działalność obsługowo-serwisowa
PZL-Świdnik posiada w swoich kompetencjach zdolności do wykonywania napraw i remontów śmigłowców ich modyfikacji i modernizacji. Służba Wsparcia Klienta i Szkoleń PZL-Świdnik oferuje pełny zakres wszechstronnych i zintegrowanych funkcji wsparcia wg modelu 360° zapewniając efektywne wsparcie logistyczne i obsługowe dla zwiększenia dostępności operacyjnej śmigłowców przy jednoczesnym obniżeniu kosztów ich eksploatacji, zawsze tam, gdzie to możliwe. Oznacza to oferowanie użytkownikowi zoptymalizowanego wsparcia serwisowego, napraw i remontów (MRO), ale i wykraczając poza działalność stricte posprzedażową – oferowanie pewnych unowocześnień i modernizacji starszej floty. Wyrazem tego są np. wspomniane już nowe łopaty wirnika głównego Sokoła.
Działalność Służby Wsparcia Klienta i Szkoleń PZL-Świdnik ma kluczową rolę w organizacji OEM (Original Equipment Manufacturer). Dzięki kompetentnemu personelowi inżynieryjnemu, PZL-Świdnik udziela pełnego wsparcia technicznego, realizując remonty, naprawy usterek, prowadzi serwis gwarancyjny, dostarcza części zamienne, zarządza dokumentacją eksploatacyjną, zajmuje się tłumaczeniami i interpretacją zapisów obsługi technicznej. Raportowane przez klientów zdarzenia natury technicznej podlegają analizie pod kątem zaproponowania skutecznych i szybkich sposobów ich rozwiązania. Przyjęte rozwiązania, metodyka usuwania usterek i obsługi śmigłowców oraz ich systemów są publikowane w dedykowanych i zatwierdzonych publikacjach typu instrukcje obsługi i naprawy, biuletyny i listy serwisowe.
Działalność Służby Wsparcia Klienta i Szkoleń PZL-Świdnik, jako OEM-a sięga aż do rozbudowanego obszaru szkoleń lotniczych i technicznych w zakresie pilotażu jak i podstawowej obsługi śmigłowców.
Loty testowe i piloci doświadczalni
Zmiany w konstrukcji śmigłowca muszą zostać przetestowane w locie. Działu Prób w Locie (Flight Line) jest jednym z kluczowych działów w strukturze PZL-Świdnik, jako OEM-a. Piloci testowi oraz zespół inżynierski odpowiedzialni są za przygotowanie śmigłowców do lotu, testowanie zastosowanych rozwiązań zgodnie z oczekiwaniami użytkownika. Piloci doświadczalni PZL-Świdnik, w oparciu o układy pomiarowe oraz sensory zainstalowane na śmigłowcu dokonują analizy zdatności do lotu, które polegają na rejestracji danych i następnie, po przesyłaniu ich na stanowiska naziemne, podlegają dokładnej analizie. Te kompetencje pozwalają świdnickim zakładom rozwijać śmigłowce, wprowadzać zmiany na platformach, aby dostosowywać je do zmieniających się wymagań wojska. Obecnie, w związku z produkcja AW149 PZL-Świdnik poszerza kompetencje działu prób w locie o tę nową platformę.
Foto: Dział Prób w Locie (Flight Line), PZL-Świdnik
Zaplecze technologiczne, czyli nowoczesne centrum struktur lotniczych
Świdnickie zakłady są Centrum Kompetencji w zakresie struktur lotniczych w ramach Grupy Leonardo. Tu powstają płatowce do światowego bestsellera AW139, którego kabina została zaprojektowana przy znacznym udziale polskiego zespołu inżynieryjnego. Z kolei struktury lotnicze lekkich śmigłowców jak AW109/119, które również powstają w Świdniku, w znacznym stopniu wykorzystywane są przez Siły Powietrzne i Marynarkę Wojenną USA i wielu innych odbiorców wojskowych. Tym samym PZL-Świdnik uczestniczy w międzynarodowym programie wojskowym. Plasujący się pomiędzy tymi dwoma platformami AW169, dla którego PZL-Świdnik produkuje znaczną część struktur, zdobył kontrakt austriackich sił zbrojnych, ale licznie korzysta z niego również armia włoska i inne służby mundurowe wielu krajów. Tu, w Świdniku powstają struktury AW149, aby wkrótce kompletne śmigłowce wyprodukowane na lokalnej linii montażu końcowego były gotowe do lotu. Ponadto w Świdniku wytwarza się część elementów płatowca AW159, słynnego Wild Cat’a w służbie brytyjskiej armii oraz znaczną część struktur, w tym największe komponenty AW101, które służą m. in. we Włoszech, Norwegii, Japonii, Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach, a wkrótce będą służyć w Marynarce Wojennej RP. Produkcja płatowców w PZL-Świdnik obejmuje więc wszystkie kategorie śmigłowców od lekkich po ciężkie, trzysilnikowe.
W dużej mierze wykorzystywana jest technologia kompozytowa, w której PZL-Świdnik osiągnął doskonałość.
Foto: Dział Struktur Lotniczych, PZL-Świdnik
Awangarda technologiczna w produkcji najwyższej próby kompozytów
PZL-Świdnik specjalizuje się w elementach kompozytowych, monolitycznych i strukturalnych komponentach dla wszystkich śmigłowców Leonardo, będąc nierozerwalnym elementem procesu powstawania śmigłowców z rodziny Leonardo.
Materiały kompozytowe odgrywają coraz większą rolę we współczesnym lotnictwie, a PZL-Świdnik od wielu lat specjalizuje się w produkcji struktur kompozytowych przy wykorzystaniu nowoczesnych metod produkcji i specjalistycznych urządzeń. Jednym z etapów procesu produkcji kompozytów jest poddanie elementów kompozytowych wysokiej temperaturze oraz ciśnieniu. W tym celu PZL-Świdnik wykorzystuje różnej wielkości autoklawy.
Zanim elementy trafią do autoklawu, w kontrolowanych warunkach temperatury odbywa się ich nanoszenie na siebie oraz klejenie warstw materiałów. W tym celu została stworzona hala, gdzie w wymaganych, specjalistycznych, czystych warunkach (clean-room) odbywa się cały proces. Pomieszczenia te zostały wyposażone w projektory laserowe, które wyświetlając wzór ułożenia włókien, usprawniają pracę specjalistów.
Foto: Dział Kompozytów, specjalistyczne czyste pomieszczenie (clean room), PZL-Świdnik
Mówiąc o kompozytach, znów należy zwrócić uwagę na poruszony wcześniej wątek nowych, kompozytowych łopat wirnika nośnego do śmigłowca W-3 Sokół, ponieważ suma doświadczeń konstrukcyjnych i produkcyjnych składa się na pełny obraz zdolności OEM-a. Jest to ważne, aby zrozumieć procesy produkcyjne, nie redukując znaczenia jednego, wąskiego wycinka specjalizacji działu.
Foto: Dział Kompozytów, PZL-Świdnik
Idąc dalej, tropem linii produkcyjnych, PZL-Świdnik posiada również możliwości wykonywania obróbki pokryciowej aluminium, stali, stopów miedzi, tytanu i aluminium. Zakład posiada w pełni zautomatyzowane linie do anodowania kwasem chromowym i chromianowania, cynkowania, anodowania twardego, frezowania chemicznego i anodowania w kwasie siarkowym.
Fundamentalnym dla zdolności produkcyjnych PZL-Świdnik jest bogato wyposażony park maszynowy do obróbki mechanicznej zajmujący powierzchnię znacznie ponad 100 tys. metrów kwadratowych, gdzie znajdują się setki nowoczesnych maszyn. Niektóre z nich są jedynymi lub nielicznymi na skalę europejską. Zakład Mechaniczny pozwala na produkcję każdego krytycznego elementu śmigłowca z aluminium, tytanu czy innych materiałów. Ultranowoczesny park maszynowy składa się między innymi z wieloosiowych obrabiarek, tokarek, czy też wielkogabarytowych maszyn profilowych.
Testy i próby zmęczeniowe
PZL-Świdnik prowadzi złożone prace badawcze i pomiarowe na gotowych statkach powietrznych przy pomocy badań i prób statycznych i zmęczeniowych, funkcjonalnych, trwałościowych, wibracyjnych, prób w komorach klimatycznych, drop testów i wielu innych. W tym zakresie realizowane są testy kadłubów oraz całych struktur lotniczych, nie tylko w ramach Grupy Leonardo, ale również na zlecenie użytkowników końcowych, będąc tym samym ważnym zapleczem technicznym Polskiego Wojska. W ramach tego procesu wykonuje się próby dynamiczne, statyczne, wibracyjne, w komorach klimatycznych i wiele innych. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu, zdobytemu know-how PZL-Świdnik realizuje badania także dla najnowszych produktów grupy Leonardo, takich jak zmiennowirnikowiec / tiltrotor AW609.
Foto: Dział Prób i Testów Zmęczeniowych, PZL-Świdnik
Na etapie produkcji, każdy wyprodukowany element jest badany również przez laboratoria metaloznawcze, chemiczne i pomiarowe. W przypadku elementów kompozytowych, badania wykonuje wieloosiowy system skanujący wykorzystujący metody ultradźwiękowe.
Połączone zdolności
Połączone zasoby i zdolności PZL-Świdnik, jako OEM mają fundamentalne znaczenie dla obronności kraju. Zaplecze techniczne i baza logistyczna zlokalizowana blisko wojska, stała współpraca z użytkownikiem i instytucjami resortu obrony tworzą środowisko dla dalszych innowacji. Jak pokazują doświadczenia ostatniego roku, tuż za granicą Polski i na jej granicy, zdolności krajowego OEM-a śmigłowcowego są jednocześnie strategicznym aktywem kraju, nie tylko miejscem pracy kilku tysięcy Polaków.
Foto: Śmigłowiec AW101, credits: MON
PZL-Świdnik jest gotowy na dalszą realizację pilnych programów śmigłowcowych dla Sił Zbrojnych. Proponowane są nowoczesne śmigłowce wielozadaniowe, morskie, transportowe, desantowe oraz bojowe. Paleta jest szeroka, a wiele cech wspólnych poszczególnych platform sprawia, że piloci mogą szybko zostać wdrożeni do służby na bliźniaczych platformach rodziny AW (Leonardo). PZL-Świdnik wraz z polskim łańcuchem dostaw w tym spółkami z Grupy PGZ może wspólnie zaproponować szereg korzyści kluczowych dla zapewnienia bezpieczeństwa kraju, ale i rozwoju innowacyjnej gospodarki.